ZA STARA FORTECA

W tym roku mija 150 lat od podjęcia przez rosyjskie władze zaborcze decyzji dotyczącej likwidacji twierdzy i przekształcenia Zamościa w miasto otwarte. Likwidacja umocnień i fortyfikacji zmieniła obraz miasta i życie mieszkańców, wcześniej zależne od władz wojskowych fortecy.

Decyzja o likwidacji twierdzy nie zapadła przypadkowo. Wpisywała się w proces przekształcania systemu obronnego zachodniej części Cesarstwa Rosyjskiego, w tym na terenach istotnego z punktu widzenia rosyjskich koncepcji strategicznych Królestwa Polskiego.

Angielski raport

Zamość spełniał tylko w części wymagania inżynierów i wojskowych planistów rosyjskich, szczególnie w latach 30. i 40. XIX w. Mało znany jest fakt, że przestarzały charakter fortyfikacji został też dostrzeżony przez Brytyjczyków. Konsulowie Wielkiej Brytanii, szczególnie po klęsce powstania listopadowego w 1831 r., interesowali się wojskową obecnością Rosjan w Królestwie Polskim, w tym także stanem fortyfikacji.

 

Jacek Feduszka, fot. Jerzy Kuśnierz (ze zbiorów Muzeum Zamojskiego w Zamościu)