BEŁŻEC: Sympozjum naukowe w 70. rocznicę wymordowania pasażerów pociągu relacji Bełżec- Lwów

To będzie pierwsze takie wydarzenie w historii naszego regionu. Odbędzie się 13 czerwca. Transmisję na żywo można oglądać na stronie GOK w Bełżcu. Początek o godz. 9.30.

Tytuł sympozjum: „Nie tylko Wołyń- Polacy i Ukraińcy w powiecie tomaszowskim w 1944 r.”

- Uważam, ze tematem ludobójstwa na tych terenach powinny zająć się Instytuty Historii naszych uczelni albo IPN. Niestety, tak się nie stało. Dlatego postanowiliśmy zorganizować to sympozjum - wyjaśnia chor. Sztab. Straży Granicznej Mariusz Skorniewski, jeden z organizatorów.

Sympozjum podzielono na trzy panele. Pierwszy zatytułowany będzie „Zbrodnia ludobójstwa. Straty osobowe ludności polskiej w powiecie tomaszowskim w 1944 r.”. Jego moderatorem będzie ppłk Straży Granicznej Jacek Kozak.

O filozoficznych aspektach nacjonalistycznej ideologii  Dmytro  Doncowa mówił będzie ks. prof. dr hab. Tadeusz Guz (WZNPiE  KUL Tomaszów Lubelski).

O nacjonalizmie ukraińskim jako przyczynie ludobójstwa – powie ks. Tadeusz Isakowicz-Zalewski. Natomiast relacje ze stanu badań nad ludobójstwem OUN-UPA w powiecie tomaszowskim w latach 1939-1947, zda dr Leon Popek (IPN Lublin). Wójt Bełżca Andrzej Adamek i  regionalista z Cieszanowa, Stanisław Gajerski, opowiedzą o zbrodni pod Zatylem, której 70 rocznica stała się pretekstem do zorganizowania sympozjum.

Z kolei Mariusz Skorniewski opowie o losach jednego z niewielu skazanych oprawców- Janie Masłowskim vel Iwanie Maśliju, odpowiedzialnym m.in. za mord w Tarnoszynie. Podczas wizji lokalnej, którą zorganizowano w Tarnoszynie, o mały włos nie doszło do samosądu nad nim.

Mariusz Skorniewski będzie moderatorem drugiego panelu, dotyczącego stosunków polsko- ukraińskich w pierwszej połowie 1944 r. W tym panelu głos zabiorą dr Mariusz Zajączkowski (IPN Lublin; Instytut Studiów Politycznych PAN), dr Janusz Kłapeć  (UMCS Lublin), Kamil Basicki (UMCS Lublin). Marcin Banach (UMCS Lublin)- mówił będzie o stosunku Polaków i Ukraińców do Armii Czerwonej w 1944 r., natomiast  Mateusz Sędłak (także UMCS Lublin)- do Batalionów  Chłopskich.

Trzeci panel, moderowany przed dra Leona Popka, zatytułowany będzie „Regionalia a pamięć historyczna”.

Ewa Koper (Muzeum w Bełżcu)- pokaże zachowane zdjęcia i ikonografię, dotyczące zbrodni ukraińskich nacjonalistów i oporu podziemia, dr Mariusz Koper (KUL Lublin) opowie o polskich i ukraińskich miejscach pamięci na terenie gminy Lubycza Król., z której pochodzi, dziennikarz i regionalista Robert Horbaczewski mówił będzie o sytuacji uchodźców cywilnych na terenie gminy Tyszowce, natomiast Adam Stawecki  wygłosi wykład „Rajd śmierci. Tragiczny Wielki Tydzień na ziemi  tomaszowskiej”.

To będzie pierwsza próba zebrania i usystematyzowania tego, co na temat zbrodni w naszym regionie wiadomo.

W sobotę, 14 czerwca, z Dynisk (gm. Ulhówek) do Uhnowa na Ukrainie, wyruszy dziesiąta już pielgrzymka z okazji odpustu ku czci św. Antoniego. Na jej potrzeby, jak zwykle, otwarte zostanie tymczasowe przejście graniczne. Pielgrzymkę rozpocznie msza św. w kościele w Dyniskach (o godz. 6). Uroczystości w Uhnowie zaplanowano na godz. 11.

W niedzielę, o godz. 10, pod pomnikiem w Zatylu,  bełżecki samorząd organizuje obchody 70. rocznicy mordu pasażerów pociągu relacji Bełżec – Lwów. O godz. 11 w kościele parafialnym w Bełżcu wystąpi zespól Funkcjonariuszy SG „Na granicy” i młodzież z bełżeckiego Gimnazjum. Potem odprawiona zostanie uroczysta suma, pod pzrewodnictwem ks. Tadeusza Isakowicza – Zaleskiego. Następnie zaplanowano  Apel Poległych i salwę Honorową na cmentarzu, gdzie pochowano ofiary. O godz. 13.30 w Galerii Cerkiewka otwarta zostanie wystawa archiwalnych zdjęć, wykonanych tuż po tej zbrodni.

Uroczystości organizują gmina Bełżec, tutejszy GOK, placówka Straży Granicznej w Lubyczy Król., a także zamojski oddział Stowarzyszenia Upamiętnienia Polaków Pomordowanych na Wołyniu.