SUSZA STULECIA

Wysychają studnie, obniżył się poziom wód w ujęciach głębinowych, w rzekach notuje się znacznie niższe stany wody. Krótko mówiąc, mamy do czynienia z suszą stulecia.

Problemy z zaopatrzeniem w wodę pojawiły się m.in. w Szczebrzeszynie i Żółkiewce. Ale susza będzie miała wpływ na portfele wszystkich mieszkańców regionu. Zużycie wody wzrosło gwałtownie niemal wszędzie. Średnia cena 1 m sześc. wynosi ok. 2 zł, a ścieków ok. 3,5 zł.

Polska zajmuje przedostatnie miejsce w Europie, jeżeli chodzi o zasoby wodne (są one porównywalne z pustynnym Egiptem). Spowodowane jest to małą liczbą dużych rzek. Można śmiało powiedzieć, że kłopoty z wodą mamy od dawna. Sytuacja stała się poważna w czerwcu br. Gdy w górach padał całkiem obfity deszcz, na nizinach opadów było o połowę mniej niż normalnie. Cztery razy mniej deszczu niż zwykle spadło na Mazowszu, w Wielkopolsce i na Podlasiu. Sytuacja ze złej na krytyczną zmieniła się w lipcu. Susza stała się faktem. Dramatycznie spadł poziom wód w polskich rzekach, w niektórych nawet o 2 metry.

- Woda szoruje już po dnie w dopływach głównych rzek - powiedział TZ Michał Ceran, kierownik Centralnego Biura Prognoz Hydrologicznych Instytutu Meteorologii i Gospodarki Wodnej w Warszawie. - Można śmiało powiedzieć, że w dopływach tych dopływów (czyli w mniejszych rzekach i strumykach - przyp. red.), woda przestała płynąć.

Zdaniem Cerana, brak wody jest też spowodowany błędną polityką melioracyjną. - Dobry system melioracyjny polega na odwadnianiu, kiedy wody jest za dużo, a gdy jest jej za mało, stosuje się nawadnianie - stwierdza.

Jednak Michał Ceran uspokaja mieszkańców Zamojszczyzny.

U nas sytuacja nie jest taka zła. Dodaje jednak, że gdyby susze w Polsce zagościły na dobre, za kilkanaście lat moglibyśmy spodziewać się sytuacji, która obecnie występuje w Syrii. - Tam woda jest bardzo cennym towarem. Niejednokrotnie za litr wody trzeba zapłacić więcej niż za litr benzyny. Ponadto woda jest tam reglamentowana - tłumaczy.

W powiecie zamojskim, brak wody najdotkliwiej odczuli mieszkańcy Szczebrzeszyna. Burmistrz miasta zwrócił się w ubiegłym tygodniu do mieszkańców z apelem, by ograniczyli jej zużycie, a zwłaszcza zaprzestali podlewania trawników i ogródków między ósmą rano a dziesiątą wieczorem.

•-       Sytuacja była wyjątkowa. Pompa pracująca w ujęciu przestała zasysać wodę. Musieliśmy ją obniżyć o 3 metry. Teraz woda tłoczona jest ze znacznie głębszego poziomu - tłumaczy burmistrz Marian Mazur. - Apel o zmniejszenie zużycia wody pozostanie jednak aktualny aż do czasu, gdy spadną deszcze. Co prawda na podniesienie się lustra wody w ujęciu do zwykłego poziomu potrzeba będzie 2-3 miesięcy, ale zapotrzebowanie na nią automatycznie spadnie.

Mieszkańcy Szczebrzeszyna i okolicznych wsi tak obficie podlewali kwiaty i warzywa, że pobór wody wzrósł niemal dwukrotnie - z 1300 m sześc. na dobę do ponad 2000.

Susza nieźle dała się we znaki mieszkańcom kilku miejscowości w gminie Biłgoraj. Wody brakowało m. in. w Soli, Okrągłem, Korczowie i Dereźni. Przerwy w dostawach wody trwały 2-3 godziny. - W czasie upałów zużycie wody było bardzo duże. Zbiorniki w stacjach wodociągowych szybko się opróżniały, a pompy nie nadążały z ich napełnieniem. Stąd przerwy - wyjaśnia Jan Lelonek, dyrektor Gminnego Zakładu Gospodarki Komunalnej w Biłgoraju.

Okazało się, że trzeba wymienić dwie pompy głębinowe, co kosztowało 8 tys. zł (zamontowano je w stacjach wodociągowych w Soli i Okrągłem). Na słabe ciśnienie wody skarżą się też mieszkańcy Panasówki (gm. Tereszpol). Do tej miejscowości woda dopływa z wodociągu w Tereszpolu-Zygmuntach.  

Temperatura wód w naszych rzekach jest wysoka, wynosi ok. 22 st. C, Norma to 17-18 st. C. Czy w związku z tym istnieje ryzyko epidemiologiczne? - Pomimo że poziom wód gruntowych, które zasilają wodociągi, zdecydowanie się obniżył, nie powinno to wpłynąć na jakość wody. Są to wody głębinowe, a nie podskórne. To w wodach podskórnych jest o wiele więcej zanieczyszczeń. Uważam, że na pogorszenie jakości wody mogą mieć raczej wpływ gwałtowne i obfite opady. Taką sytuację mieliśmy w lipcu ub. roku w Zamościu. Po półgodzinnej ulewie, w wodociągu trzeba było zastosować większą dawkę środków dezynfekujących - mówi Jan Stasiak, dyrektor Powiatowej Stacji Sanitarno-Epidemiologicznej w Zamościu.

Jednak w większości miast Zamojszczyzny nie zanotowano deficytów wody. W Hrubieszowie miejskie ujęcie wody w pełni zabezpiecza potrzeby mieszkańców. Wprawdzie spadł poziom wód w studniach głębinowych, ale mieszkańcy tego nie odczuwają. Za to dwukrotnie wzrósł pobór wody. Sięga on teraz ok. 5 tys. m sześc na dobę. Pracownicy Hrubieszowskiej Spółdzielni Mieszkaniowej szacują, że rachunki za wodę mogą być w tych miesiącach wyższe o 15-20 proc.

O 100 proc. wzrosło zużycie wody w Werbkowicach. Jeden wodociąg zaopatruje w wodę zarówno cukrownię, jak i osiedle mieszkaniowe. Dobowy pobór wody wynosi teraz 600 m sześc. Tutaj jednak mieszkańcy odczuli spadek ciśnienia wody w kranach. Identyczna sytuacja jest w Biłgoraju. Ciśnienie w kranach spada wieczorami. Właśnie wtedy mieszkańcy zużywają najwięcej wody.

W Zamościu problemów z wodą nie było i nie ma, choć jej zużycie wzrosło o ok. 20 procent.

- Jak zwykle w lecie - kwituje Franciszek Josik, prezes zamojskiego Przedsiębiorstwa Gospodarki Komunalnej. - Nawet w szczycie sezonu zużywamy jednak co najwyżej 12 tys. m sześc. wody na dobę, a moglibyśmy jej pompować nawet 20 tys. m sześc.

Problemów z dostawą wody nie ma też Tomaszów Lubelski. Dobowe zapotrzebowanie wzrosło tam o 1,5 tys. m sześc. Co prawda niektórzy mieszkańcy północno-wschodniej części miasta mogą spodziewać się przerw w dostawie wody, ale będzie to spowodowane rozbudową sieci.

ar, au, mp, wues