ŚWIĄTECZNE PRZYSMAKI
Kapusta z grochem i śmietaną z Gorzkowa (wpisana na Listę Produktów Tradycyjnych Województwa Lubelskiego; przepis Zespół Kulinarny z Gorzkowa)
Składniki (porcja na 30 osób): 3 średnie kapusty białe, 1 kg grochu, 1 l śmietany, 3 cebule, 3 łyżki mąki, kostka masła, liść laurowy, sól,vegeta, pieprz, cukier, woda.
Wykonanie: Kapustę białą poszatkować, zalać małą ilością wody, zagotować, dodać liść laurowy, posolić i gotować do miękkości. Groch namoczyć na noc i ugotować, odcedzić, a następnie rozdrobnić na gładką masę przy pomocy wałka, dodać do kapusty. Cebulę obrać, pokroić w kostkę, udusić na maśle, dodać do kapusty. Z masła i mąki zrobić jasną zasmażkę i podprawić kapustę. Kapustę zalać śmietaną, chwilę pogotować, doprawić do smaku solą,vegetą, pieprzem i cukrem.
Kutia na ostatnią chwilę
(kulinarnizsp1kras.blogspot.com)
Składniki: 1 szklanka pęczaku, 2,5 szklanki mleka, pół puszki masy makowej, garść rodzynek, garść orzechów, garść migdałów.
Wykonanie: Pęczak gotować w mleku aż wciągnie cały płyn. Przełożyć do miski, dodać masę makową, posiekane orzechy i migdały oraz rodzynki. Dokładnie wymieszać. Przełożyć do miseczki i udekorować.
Wigilijna zupa ze smażonymi ziemniakami
(zyciezaczynasiewkuchni.blogspot.com)
Składniki: 500 g kiszonej kapusty, 2 kopiaste łyżki grzybów suszonych, 2 litry wywaru warzywnego lub wody, 3 ziarenka ziela angielskiego, 2 liście laurowe, cebula, sól, świeżo zmielony pieprz. Dodatkowo: olej do usmażenia cebuli i ziemniaków, 1 marchew, 1/2 korzenia pietruszki, kilka średnich ziemniaków.
Wykonanie: Suszone grzyby wypłukać, zalać wrzącą wodą i odstawić na 2-3 godziny. Ziemniaki dokładnie umyć i gotować w mundurku w osolonej wodzie (do miękkości). Odstawić do całkowitego wystygnięcia. Kapustę kiszoną włożyć do wywaru i gotować do miękkości. Dodać starte na tarce na grubych oczkach marchewkę i pietruszkę. Doprawić liściem laurowym i zielem angielskim. Pod koniec gotowania dodać do zupy grzyby i posiekaną, przesmażoną na oleju cebulę. Doprawić do smaku solą i pieprzem. Zimne ziemniaki obrać ze skóry, pokroić w kostkę i przed podaniem przesmażyć na oleju na rumiano.
Drożdżowe bułeczki z grzybami
(zyciezaczynasiewkuchni.blogspot.com)
Składniki: 250 ml mleka, 20 g świeżych drożdży, 1 łyżeczka cukru, 500 g mąki pszennej, 1 łyżka jogurtu naturalnego, 100 ml oleju, 1 łyżeczka soli, 1 białko, sól gruboziarnista, sezam. Składniki na farsz: 1 puszka farszu grzybowego lub gotowane grzyby grubo zmielone, 1 łyżka oleju, 1 duża cebula, sól, pieprz ziołowy, garść posiekanej natki pietruszki, 100 ml wody, 2-3 łyżki kaszy manny.
Wykonanie: W rondelku podgrzać lekko mleko, połączyć z drożdżami, cukrem i 2 łyżkami mąki. Wymieszać. Rozczyn odstawić do wyrośnięcia ok. 20 minut. Mąkę przesiać do dużej miski. Do miski z mąką dodać białko, jogurt, olej, sól i wyrośnięty rozczyn. Ciasto wyrabiać bardzo dokładnie – będzie się trochę lepić. Ciasto przełożyć na stolnicę lub blat obsypany mąką, przykryć ściereczką i zostawić do wyrośnięcia na ok. 40 minut. W międzyczasie przygotować farsz. Cebulę podsmażyć na oleju, dodać farsz grzybowy i pozostałe składniki, czyli sól, pierz, natkę pietruszki oraz wodę. Dusić kilka minut pod przykryciem. Do gorącego farszu dodać kaszę, dokładnie wymieszać i wystudzić. Wyrośnięte ciasto wałkować na grubość ok. 0,5 cm. Następnie wycinać kółka o średnicy ok. 6 cm. Na każdy krążek nakładać łyżeczkę farszu, zawijać pod spód i układać w formie z 1-2 cm odstępami. Bułeczki przykryć ściereczką i zostawić do wyrośnięcia na ok. 20 minut. Po tym czasie posmarować żółtkiem i ewentualnie posypać sezamem lub solą gruboziarnistą. Piec 20 minut w 175 stopniach.
Sałatka bezludna wyspa
(Zespół Kulinarny z Gorzkowa)
Składniki: 5 jajek, 1 puszka ananasa, 1 słoiczek selera konserwowego, 150 g żółtego sera, 250 g dobrej szynki, 1 puszka kukurydzy, sól, pieprz, majonez, pół słoiczka czarnych oliwek, 1 pęczek natki pietruszki, 3 patyczki do szaszłyków.
Wykonanie: Jajka ugotować na twardo i drobno posiekać (osobno żółtka i białka). Żółtka odłożyć. Ser żółty zetrzeć na grubych oczkach tarki. Szynkę pokroić w drobną kostkę. Selera i kukurydzę odsączyć z zalewy. Plastry ananasa pokroić w drobną kostkę. Wszystkie składniki sałatki zmieszać ze sobą, dodać 2 łyżki majonezu, doprawić solą i pieprzem. Sałatkę przełożyć do miski, delikatnie docisnąć i odwrócić ją na talerz, aby uzyskać kształt wyspy. Wyspę posmarować cienką warstwą majonezu i obsypać żółtkiem. Na dole przykleić listki natki pietruszki. Na patyczki od szaszłyków nałożyć oliwki i wbić w sałatkę. W ostatnią oliwkę włożyć natkę pietruszki.
Drożdżowiec Wilkowski „Orlik”
(KGW Wilków)
Składniki na ciasto drożdżowe: 3 szklanki mąki, 1 masło, 6 dkg drożdży, 4 żółtka, pół szklanki cukru, 1 łyżka kwaśnej śmietany. Składniki na masę makową: 1 szklanka maku, 3/4 szklanki cukru, 3 łyżki bułki tartej, 1 jajko. Składniki na masę orzechową: 4 białka, cukier waniliowy, 3/4 szklanki cukru, 1 szklanka zmielonych orzechów, 2-3 łyżki bułki tartej. Dodatkowo: wiśnie dylowane.
Wykonanie: Z podanych składników zagnieść ciasto i podzielić na cztery części. Mak sparzyć, przekręcić przez maszynkę, dodać cukier, bułkę, jajko i dokładnie utrzeć. Białka do masy orzechowej ubić z cukrem waniliowym i zwykłym, a następnie dodać orzechy i bułkę tartą. Warstwy układać w następującej kolejności: ciasto – mak – ciasto – orzechy – ciasto – wiśnie drylowane. Całość upiec w temp. 180 st. C.
Tradycyjny Miodownik
(Zespół Kulinarny z Gorzkowa)
Składniki na placki miodowe: 3 szklanki mąki pszennej, 250 g masła, 1/3 szklanki cukru, 2 całe jajka i 2 żółtka, 4 łyżki miodu, 1,5 łyżeczki sody oczyszczonej. Składniki na masę z kaszy manny: 1 litr mleka, 10 łyżek kaszy manny, 250 g masła, 1/3 szklanki cukru. Składniki na polewę kakaową: 2 łyżki kakao, 4 łyżki cukru, 4 łyżki wody, 125 g margaryny.
Wykonanie: Mąkę przesiać na stolnice i posiekać z kostką masła i cukrem. Dodać jajka i żółtka, miód i sodę oczyszczoną. Zagnieść ciasto. Podzielić na cztery równe części. Każdą z nich rozwałkować i przełożyć do tortownicy wyłożonej papierem do pieczenia. Ciasto nakłuć widelcem w kilku miejscach i piec przez 10-15 minut w temperaturze 160 st. C (w piekarniku z termoobiegiem) lub w 180 st. C (w piekarniku bez termoobiegu). Wystudzone ciasto wyjąć z formy. Do garnuszka wlać mleko i wsypać cukier, a gdy mleko zacznie wrzeć – powoli wsypywać kaszę i gotować dokładnie mieszając, aż całość zgęstnieje. Następnie odstawić do wystygnięcia. Mikserem utrzeć masło i dodawać stopniowo wystudzoną kaszę manną. Gotową masą przełożyć placki. Na wierzch wylać polewę kakaową.
Ciasto Staropolskie Podhoreckie (wpisane na Listę Produktów Tradycyjnych Województwa Lubelskiego; gospodynie z Podhorzec)
Składniki: 40 dkg masła (lub margaryny), 40 dkg mąki, 2 żółtka, 2 łyżki zimnej wody, 6 żółtek, 20 dkg cukru pudru, 30 dkg mielonych orzechów włoskich, 1 szklanka suszonych pokrojonych śliwek lub rodzynek, 1 łyżka tartej bułki, olejek migdałowy.
Wykonanie: Masło (lub margarynę) posiekać z mąką dodać żółtka i 2 łyżki zimnej wody. Zagnieść ciasto. 2/3 ciasta rozwałkować i wyłożyć do blachy wyścielonej pergaminem. Żółtka utrzeć z cukrem pudrem, dodać zmielone orzechy włoskie, wymieszać. Białka ubić na sztywno i dodać do masy. Wsypać bułkę tartą, rodzynki lub śliwki i skropić olejkiem migdałowym, a na koniec wymieszać. Masę wyłożyć na ciasto, przykryć pozostałą częścią ciasta. Piec około 35 minut w temp. 180 st. C. Po wystudzeniu można posypać cukrem pudrem.
Bezowe choinki
(kulinarnizsp1kras.blogspot.com)
Składniki: 3 białka, 150 g cukru, szczypta soli, zielony barwnik spożywczy barwniki w żelu lub proszku, posypka cukrowa.
Wykonanie: Białka ubić ze szczyptą soli na sztywną pianę. Dalej ubijając, dodać stopniowo cukier. Gdy piana będzie sztywna, lśniąca i cukier się rozpuści, dalej miksując dodać trochę zielonego barwnika spożywczego. Miksować, aż piana równomiernie się zabarwi. Przełożyć pianę do rękawa cukierniczego z dużą końcówką w kształcie otwartej gwiazdy. Wyciskać bezy okrężnym ruchem o średnicy ok. 6 cm i wysokości ok. 7 cm na blachę wyłożoną papierem do pieczenia, pozostawiając odstępy między bezami. Bezy posypać posypką cukrową. Piec w nagrzanym piekarniku w temperaturze 100 st. C (termoobieg lub grzałka góra-dół) przez 3 godziny, aż bezy będą dobrze wysuszone w środku. Po upieczeniu uchylić drzwiczki piekarnika i pozostawić bezy do ostygnięcia. Przechowywać w suchym, szczelnym pojemniku lub puszce.
Pierogi z buraczkami z Uchań
(przepis: KGW Uchanie)
Składniki na ciasto: 500 g mąki pszennej, 1 łyżeczka oleju, 1 łyżeczka soli, 280-300 ml ciepłej wody. Składniki na nadzienie: 2 buraczki, 3 ziemniaki, pęczek szczypiorku (cebula się nie nadaje), sól, pieprz, gałka muszkatołowa. Dodatkowo: parmezan, suchy mak, masło.
Wykonanie: Buraczki ugotować i zetrzeć na tarce, tak jak na ćwikłę. Pozostawić na noc w sitku. Ziemniaku ugotować, potłuc i zmieszać z buraczkami. Dodać sól, pieprz i odrobinę gałki muszkatołowej oraz usmażony na maśle szczypiorek. Zagnieść ciasto, rozwałkować i wyciąć krążki. Następnie nakładać nadzienie i mocno zlepiać. Po ugotowaniu posypać parmezanem, polać masłem i oprószyć makiem.
Śledzie z suszonymi pomidorami i orzechami
(przepis: kulinarnizsp1kras.blogspot.com)
Składniki: 4 płaty śledziowe, 2 średnie cebule, 2 łyżki koncentratu pomidorowego, 1 słoiczek suszonych pomidorów, 2 łyżki octu winnego, pół szklanki orzechów włoskich, 2 łyżki oleju rzepakowego.
Wykonanie: Płaty śledziowe opłukać i moczyć w zimnej wodzie, najlepiej przez całą noc. Pokroić na kawałki. Cebulę obrać, pokroić w piórka, lekko zeszklić na oleju i przełożyć do miski. Dodać koncentrat pomidorowy i wymieszać. Następnie dodać pokrojone na kawałeczki suszone pomidory wraz z olejem ze słoika. Dolać ocet winny i posiekane orzechy (zostawiając dwie łyżki). Dokładnie wymieszać. Połączyć z pokrojonymi śledziami i wymieszać. Przełożyć do salaterki i posypać pozostawionymi orzechami.
Pieczona kaczka z jabłkami
(przepis: KGW Hrebenne)
Składniki: kaczka (około 2 kg), 10 dkg masła, łyżka majeranku suszonego, płaska łyżka soli, łyżeczka pieprzu, 2 ząbki czosnku. Składniki na farsz: 3 średnie jabłka, 1 łyżka kaszy manny, 1 łyżka żurawiny suszonej.
Wykonanie: Kaczkę oczyścić i odsączyć z wody. Następnie natrzeć przyprawami, masłem, czosnkiem i odstawić na 3 godziny do lodówki. Jabłka obrać, pokroić na ćwiartki i wymieszać z kaszą i żurawiną. Kaczkę nadziać farszem i spiąć wykałaczkami. Piec 2,5 godz. w 180 st. C.
Karp wujka Zdzisia
(przepis: kulinarnizsp1kras.blogspot.com podają za wujkiem Zdzisiem)
Składniki: 1 wypatroszony karp, 1/3 objętości oleju, 1/3 objętości soku pomidorowego, 1/3 objętości octu, 3 cebule, liść laurowy, ziele angielskie.
Wykonanie: Czystego karpia podzielić na dzwonka. Przeprowadzić obróbkę wstępną cebuli, czyli pokroić ją w półplasterki. W naczyniu w którym można gotować układać na przemian cebulę i rybę. W drugim naczyniu wymieszać ocet, olej i sok pomidorowy w takiej ilości, by całość przykryła rybę (ilość zależna od wielkości ryby) – zachowując zasadę, że każdy składnik ma stanowić 1/3 całości zalewy. Zalać rybę, wszystko razem zagotować i gotować przez 5 minut. Po tym czasie zdjąć z ognia i pozostawić na minimum 48 godzin. Podawać rybę obficie obłożoną cebulą.
Karp smażony z sosem grzybowym:
(przepis: zyciezaczynasiewkuchni.blogspot.com)
Składniki: 1 karp o masie ok. 1,5-2 kg, 3-4 łyżki mąki, olej do smażenia, cytryna, sól, pieprz. Na sos grzybowy: 400 g mrożonych podgrzybków, 1/2 litra wywaru jarzynowego, 2-3 kapelusze suszonych podgrzybków, 1 duża cebula, kilka gałązek świeżego tymianku, ząbek czosnku, masło, olej, 1 czubata łyżka gęstej śmietany, sól, pieprz.
Wykonanie: Rybę dokładnie oczyszczamy i sprawiamy. Następnie kroimy karpia w dzwonka, oprószamy solą oraz pieprzem. Skrapiamy cytryną. Każdy kawałek ryby obtaczamy w mące. Na patelni rozgrzewamy olej i smażymy dzwonka z każdej strony na złoty kolor. Na koniec odsączamy rybę z tłuszczu. Sos grzybowy: Grzyby oczyszczamy. Kapelusze i nóżki kroimy w plasterki. Cebule obieramy i kroimy w drobną kostkę. Na patelni rozgrzewamy masło z olejem. Dodajemy cebule i smażymy aż się zeszkli. Pod koniec dodajemy przeciśnięty przez praskę ząbek czosnku i tymianek. Wrzucamy pokrojone grzyby i smażymy ok. 5 minut. Podlewamy bulionem, zmniejszamy moc palnika i dusimy pod przykryciem do miękkości kilka minut. Dodajemy śmietanę, doprawiamy do smaku solą, pieprzem.
Schab z rozmarynem pieczony na warzywach
(przepis: kulinarnizsp1kras.blogspot.com)
Składniki: 500 g schabu wieprzowego pokrojonego w plastry grubości 1 cm, 500 g ziemniaków, 2 średnie marchewki, 1 duża cebula, pół czerwonej papryki, 2 ząbki czosnku, pół łyżeczki słodkiej mielonej papryki, świeży lub suszony rozmaryn, suszony majeranek, oliwa, sól, pieprz do smaku.
Wykonanie: Schab oprószyć solą, pieprzem, majerankiem i papryką. Warzywa pokroić w kostkę, wrzucić do miski, dodać zioła, doprawić solą i pieprzem, lekko spryskać oliwą i dokładnie wymieszać. Na dno blachy wlać kilka łyżek oliwy, wyłożyć warzywa, a na nich ułożyć plastry schabu. Blachę szczelnie przykryć folią aluminiową i wstawić do piekarnika nagrzanego do 220 st. C na 40-45 minut. Pod koniec pieczenia zdjąć folię i zostawić jeszcze na 10-15 minut, do lekkiego zrumienienia się mięsa. Można też piec danie w naczyniu żaroodpornym – koniec rumieniąc bez przykrywki.
opr. jn
To jedynie część artykułu. Kompletny artykuł przeczytasz w obecnym wydaniu Tygodnika Zamojskiego. Zapraszamy do punktów sprzedaży, lub do zakupu e-wydania (tylko 2.5 zł).
