A MOŻE BY TAK UPIEC CHLEB?

Nie jest to proste zadanie, chyba że za przewodnika ma się Koło Gospodyń Wiejskich w Wólce Wieprzeckiej. Panie prowadziły niedawno warsztaty pieczenia chleba – był to jeden z elementów projektu ,,Chleb i miód – dziedzictwo kulturowe powiatu zamojskiego”.

Pieczenie chleba jest sztuką, a panie z Wólki opanowały ją do perfekcji. Potrafią wyrabiać ciasto w dzieży według starodawnych receptur. Pieką chleby tradycyjne, według receptur przodków, przekazywanych z pokolenia na pokolenie. W swojej „książce kucharskiej" mają jednak i inne przepisy, w tym autorskie, na chleby o różnych smakach, z różnymi dodatkami, wypiekane w wielu technologiach. Taki upieczony własnoręcznie chleb - przekonują - jest naprawdę wyjątkowy i warto czasem odrobinę się wysilić, by cieszyć się jego smakiem. W dodatku chleb sklepowy drożeje, a za ten naprawdę dobrej jakości trzeba zapłacić słono. To jeszcze jeden argument za tym, by zmierzyć się z chlebowym wyzwaniem.
Ostatnio panie prezentowały swoje chleby na dożynkach w Kosobudach, które są także i jego świętem.
KGW w Wólka Wieprzeckiej działa od 1990 r., liczy 21 członkiń w różnym wieku oraz 2 członków. Jego przewodniczącą jest Urszula Kyc.

Zakwas na chleb
Składniki:
250 gramów mąki żytniej
250 ml letniej wody
Wykonanie:
(zakwas będzie gotowy po 5 dniach)
Pierwszego dnia bierzemy 50 g mąki żytniej i 50 g letniej wody. Całość mieszamy i przykrywamy ściereczką. Wstawiamy w ciepłe miejsce na 24 godziny. Przez kolejne 5 dni codziennie wykonujemy te same czynności co pierwszego dnia. Dodajemy każdego dnia 50 g mąki i 50 ml wody, mieszamy i odstawiamy w ciepłe miejsce. Piątego dnia zakwas powinien mieć lekkie bąbelki i ,,pracować'' - wtedy jest gotowy.

Chleb tradycyjny pieczony w piecu
Wykonanie chleba tradycyjnego dzielimy na dwa etapy.

Pierwszy etap wykonujemy wieczorem.
Składniki:
1 litr wody przegotowanej, ostudzonej
Zakwas:
1 łyżka cukru
20 g drożdży
1 łyżeczka soli
½ kg mąki żytniej

Z podanych składników rozczyniamy ciasto i odstawiamy na noc.

Drugi etap wykonujemy o poranku.
Składniki:
600 g mąki pszennej
1 łyżka soli

Do ciasta dodajemy mąkę i sól, zagniatamy. Ciasto odstawiamy do wyrośnięcia na około godzinę.
Do wysmarowanych olejem blaszek wykładamy ciasto i ponownie odstawiamy do wyrośnięcia na około 40-50 minut. Rozpalamy w piecu chlebowym. Do nagrzanego pieca wkładamy chleb, pieczemy przez 60 minut.
Chleb wyjmujemy z pieca i smarujemy wodą (używając pędzelka), przykrywamy ściereczką i odstawiamy na około godzinę, aby ostygł.
Po ostygnięciu chleb jest gotowy do jedzenia.

Uwagi:
W przypadku braku pieca chlebowego można upiec chlebek w piekarniku, w temp 200 st. C, przez 60 minut.
Do chleba można dodać żurawinę lub nasiona lnu i dyni.

Chleb na zsiadłym mleku

Składniki:
700 ml zsiadłego mleka
750 gramów mąki
2 łyżki siemienia lnianego
1 łyżka proszku do pieczenia
2 łyżki oleju
1 łyżeczka octu

Wykonanie:
Mleko mieszamy z octem i proszkiem do pieczenia. Dodajemy mąkę, siemię lniane, oliwę oraz ocet, zagniatamy ciasto.
Ciasto wykładamy do blaszki. Pieczemy w temp. 200 st. C przez 35 minut.

Chleb z ziemniakami:
3 duże ziemniaki
2 łyżki soli
3 łyżki oliwy
125 ml wody z gotowanych ziemniaków
30 g drożdży
1 łyżka cukru
½ kg mąki chlebowej

Wykonanie:
Drożdże z cukrem rozpuszczamy, dodajemy łyżkę mąki oraz wodę od ziemniaków, całość mieszamy i odstawiamy na 10 minut. Ziemniaki rozgniatamy widelcem, dodajemy mąkę, sól i zagniatamy do połączenia się składników (konsystencja jak na kopytka). Do ciasta dodajemy drożdże, wodę i oliwę i zagniatamy ciasto. Stolnicę oprószamy mąką, wykładamy ciasto i ponownie gnieciemy je przez 10 minut. Z ciasta formujemy kulkę i wykładamy do posmarowanej oliwą miski. Ciasto musi podwoić swoją objętość. Ciasto wykładamy do blaszki i pieczemy w piekarniku przez 45 minut z termoobiegiem, w temperaturze 200 st. C.

Uwagi:
Ugotowane ziemniaki można rozgnieść widelcem, zmielić przez maszynkę, przecisnąć przez praskę lub zetrzeć na tarce o małych oczkach.

Chleb w garncu pieczony

Składniki:
5 i ¾ szklanki mąki
25 g świeżych drożdży
2 szklanki ciepłej wody
1 łyżka cukru
1 ½ łyżeczki soli
2 łyżki oleju

Wykonanie:
Drożdże rozpuszczamy w wodzie, dodajemy olej, cukier, sól i mąkę, składniki mieszamy i wyrabiamy ciasto.
Ciasto wykładamy do miski, oprószamy mąką i przykrywamy ściereczką. Odstawiamy w ciepłe miejsce na 45-60 minut, aby urosło.
W czasie wyrastania chleba nagrzewamy piekarnik do 220 st. C. Wstawiamy do niego garnek z pokrywką, w którym będzie pieczony chleb. Wyrośnięte ciasto zagniatamy i formujemy bochenek. Wkładamy go do gorącego naczynia, przykrywamy pokrywką i wstawiamy do piekarnika.
Pieczemy w 200 st. C przez 30 minut przykryte pokrywką. Po upływie 30 minut zdejmujemy pokrywkę i pieczemy chleb jeszcze przez 20 minut.

Uwagi:
Do pieczenia chleba należy użyć garnca wykonanego w całości z żeliwa. Jeżeli ktoś nie ma takiego garnka, może wykorzystać naczynie żaroodporne.

Chlebek na ziarnach

Składniki:
1 kg mąki chlebowej
1 litr wody
50 g drożdży
1 łyżka soli
2-3 garście otrąb
3 łyżki słonecznika
3 łyżki dyni
3 łyżki lnu
½ łyżki octu

Wykonanie:
Odlewamy 1 szklankę wody i rozpuszczamy w niej drożdże. Do rozpuszczonych w wodzie drożdży dodajemy wszystkie składniki i mieszamy drewnianą łyżką.
Po połączeniu wszystkich składników odstawiamy na 30 minut do wyrośnięcia. Wyrośnięte ciasto wykładamy do blaszek i zostawiamy do wyrośnięcia na około 30-50 minut.
Chleb wstawiamy do rozgrzanego piekarnika i pieczemy przez 45 minut w temperaturze 200 st. C, z termoobiegiem.

Uwagi:
Czas rośnięcia w blaszkach może się wydłużyć, ale chleb powinien być gotowy do pieczenia po upływie maksymalnie 60 minut.
Przygotowała Anna Rudy