MARSZ ŚMIERCI

– Na moich oczach Niemiec zastrzelił nastoletniego chłopca. Był wycieńczony i nie mógł nadążyć za innymi, jego nierówny krok łamał porządek w kolumnie. Widziałem, jak błagał o życie, podnosił ręce, klękał, płakał. Ten obraz pozostanie mi przed oczami do końca życia – wspomina Bolesław Barański, emerytowany nauczyciel z Małkowa-Kolonii koło Mircza.

1 grudnia 1939 roku w Chełmie zebrano około 1800 chłopców i mężczyzn pochodzenia żydowskiego w wieku od 16 do 60 lat. Wszystkich popędzono drogą do Hrubieszowa. Tam dołączono kolejną grupę Żydów i wszystkich pognano przez Cichobórz, Małków i Dołhobyczów w kierunku Sokala. Przyjmuje się, że podczas „marszu śmierci” życie straciło około tysiąca osób (niektóre źródła podają, że blisko dwa tysiące). Z tej grupy 50 jest pochowanych w Małkowie-Kolonii.

Świadkiem tych tragicznych wydarzeń jest Bolesław Barański (81 l.), emerytowany nauczyciel, wieloletni dyrektor szkoły, działacz ZHP z Małkowa-Kolonii. W grudniu 1939 r. miał 8 lat. – Byłem ciekawskim chłopakiem. Gdy zobaczyłem tłum ludzi, wybiegłem z domu i patrzyłem, jak ich pędzili. Na końcu kolumny szło dwóch dorosłych mężczyzn. Prowadzili młodzieńca, 17-, może 18-letniego. Jeden trzymał go pod jedną rękę, drugi pod drugą. Chłopaczyna był bardzo wycieńczony, nie mógł sam iść. Spowalniał marsz. Wtedy Niemiec wyskoczył z furmanki i zaczął ich bić. Chłopak słaniając się, chwycił za pień rosnącej tuż przy drodze lipy. Błagał, płakał, podnosił ręce. Bezlitosny Niemiec wyjął pistolet i strzelił mu prosto w głowę. Wycelował z odległości pół metra – opowiada Barański.

 

au