ZAGŁADA ORMIAN

W tym roku mija 100 lat od najtragiczniejszych wydarzeń w dziejach narodu ormiańskiego. Była to planowa eksterminacja Ormian, dokonana przez Turków w latach 1915-1916. Wszędzie tam, gdzie żyją Ormianie, także w Polsce, 24 kwietnia obchodzony jest Dzień Pamięci o Ludobójstwie. Jest to upamiętnienie wielkiej zbrodni, której sto lat temu rząd Turcji dopuścił się na ormiańskich obywatelach.

Przyczyny

W państwie tureckim z przyczyn religijnych przez dziesięciolecia niektóre zawody przeznaczone były dla niewiernych – tak działo się np. z bankowością, którą przejęli Żydzi i Ormianie. Ci ostatni wespół z Grekami kontrolowali także handel zagraniczny. Nacje te, w odróżnieniu od Turków, miały kontakty w całej Europie. W efekcie Ormianie, naród bez praw politycznych i obywatelskich, mieli duży wpływ na życie gospodarcze kraju.
Sytuacja Ormian zaczęła się pogarszać, kiedy w latach 1877-78 Turcja przegrała wojnę z Rosją, a kończący ją pokój w San Stefano oznaczał oderwanie od imperium terenów w Europie. Niepodległość uzyskały wtedy Bułgaria, Rumunia, Serbia i Czarnogóra. Turcy obawiali się, że i Ormianie upomną się o swoje państwo. Propaganda zaczęła umiejętnie podnosić kwestię zagrożenia, padały oskarżenia o terroryzm i sprzyjanie Rosji, co zaowocowało masakrami w latach 1894-96, za rządów sułtana Abdulhamida II, zwanego potem „Krwawym”. Władca był gorącym zwolennikiem nawracania Ormian na islam i stosowania prześladowań w przypadku odmowy. W latach 1894-96 m.in. w Sasan, Wan, Erzurum, a także w głębi kraju, w Konstantynopolu czy Trabzonie, zamordowanych zostało kilkadziesiąt tysięcy Ormian.

 

Jacek Feduszka